Glutene bağlı hastalıklar son yıllarda artan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir ve eğer bazı insanlar gluteni tüketirse bağırsaklarda ve vücudun çeşitli yerlerinde bir tür iltihaplanmaya neden olur. Bu, çok hassas bir bağışıklık sistemine neden olan çölyak hastalığı adı verilen bir hastalıkla ilgilidir.
Nadir Hastalık Gönüllüleri Derneği Lideri Doç. Dr. Gülay Ceylanerglutene bağlı hastalıklarda genetik tanının değerine vurgu yaparak hastalara yapılabilecek önerileri anlattı.
Glutenle ilgili hastalıklar, bağışıklık sisteminin gluten adı verilen bir proteine aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Doç. Dr. Gülay Ceylaner “Gluten hassasiyeti olan kişilerde bağırsak hasarına yol açıyor. Semptomlar karın ağrısı, kaşıntılı ve tekrarlayan iyileşmeyen yaralar, şişkinlik, ishal, kabızlık, yorgunluk ve deri döküntülerini içerebilir. Gluten tüketimine bağlı olarak çölyak hastalığının yanı sıra dermatitis herpetiformis, glutene duyarlı ataksi ve çölyak dışı gluten duyarlılığı gibi hastalıklar oluşabilmektedir. Bu hastalıklardan en bilineni olan çölyak hastalığı kronik, otoimmün bir hastalıktır. Gluten alımı ile ortaya çıkan, genetik olarak duyarlı bireylerde ince bağırsağı etkileyen bir hastalıktır.
Doç. Dr. Gülay Ceylaner Genetik faktörlerin de gluten kaynaklı hastalıklarda rol oynayabileceğini belirterek, açıklamasına şöyle devam etti: “Özellikle ailesinde gluten kaynaklı hastalık öyküsü olanlar genetik olarak bu hastalığa yatkın olabiliyor. Bu nedenle, glütene bağlı hastalık belirtileri gösteren bireylerin genetik değerlendirmesi değerlidir. Genetik testlerin sonuçları, bir kişinin glüten duyarlılığı riskini belirlemeye, hastalığı erken teşhis etmeye ve tedaviyi daha etkili bir şekilde yönetmeye yardımcı olabilir. 2015 yılında yayınlanan rehbere göre güncel yaklaşım, çölyak dışı glüten duyarlılığında genetik testlerin pozitif çıkması durumunda 6 haftalık diyetin klinik bir fayda sağlayıp sağlamadığına bakmaktır. Antikor testi ve bağırsak biyopsisi sonuçlarının olağandışı olması alışılmadık bir durum değildir.
Gluten hassasiyeti olan kişilerin diyetlerinde gluten içeren gıdalardan uzak durmaları gerektiğini belirten Dr. Doç. Dr. Gülay Ceylaner , konuyla ilgili şunları söyledi: “Bu besinlerin başında ekmek, makarna, kek, bisküvi, kraker, bira ve bazı soslar geliyor. Süt ürünleri, meyve, sebze, et ve balık gibi sağlıklı besinlere glüten duyarlılığı olan kişilerin beslenmesinde yer vermek değerlidir. Ayrıca glutensiz besinler ve glutensiz alternatifler de kullanılabilir. Gluten duyarlılığı olan bireyler diyet ve yaşam tarzlarını bir diyetisyen ve doktor ile görüşebilirler. Ek olarak, glütensiz bir diyet vitamin ve mineraller açısından eksik olabileceğinden, bu besinler takviye edilebilir. Sonuç olarak, glütene bağlı hastalık belirtileri gösteren bireylerin genetik test yaptırmaları ve diyetlerini buna göre ayarlamaları değerlidir. “Genetik test, hastalık riskini belirlemeye yardımcı olurken, diyet ve yaşam tarzındaki değişiklikler semptomları yönetmeye ve hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
